Inhoudsopgave


Soms...



In 2015 is mijn 312 Y-Block niet geheel lekvrij uit de revisie gekomen. Op de een of andere manier wilde het maar niet lukken de main seal redelijk lekvrij te krijgen. Het bedrijf dat de revisie uitgevoerd heeft (OldtimerLand in Amersfoort, OL) zat er erg mee in z’n maag en heeft meerdere pogingen gedaan het op te lossen met een “rope seal”. In 1957 werd er nog asbest gebruikt in deze rope en, zoals we allemaal weten, dat mag niet meer. Wat OL ook probeerde met de moderne versie van deze rope, na ongeveer 100 km begon de motor zo te lekken dat de TB al gauw de bijnaam “BP oil spill” kreeg. De mannen van OL werden er moedeloos van. Vlak voor onze geplande vakantie deden ze nog één poging. We besloten de vakantie nog een dag uit zodat we toch echt de reis met de TB konden doen. Maar helaas.. Ook deze poging mislukte.

We spraken af om toch te gaan rijden. Zolang we maar zorgden dat er voldoende olie in de motor zat kon ons eigenlijk niets gebeuren. Ondertussen zouden we de een neopreen seal bestellen en die zou dan in de winterperiode door OL op de juiste manier geplaatst worden. De hele motor zou er uit gehaald worden, alle onderdelen gecheckt op eventuele scheurtjes en dan zou de seal er in gezet worden en de motor teruggeplaatst.

Eerlijk is eerlijk. De motor draaide de hele vakantie fantastisch. Ze startte elke ochtend in 1 keer en ging in de loop van de dagen alleen maar mooier draaien. So far, so good zou je denken. Maar helaas bleek de olielekkage (6 liter op 4000 km) niet het enige probleem dat we hadden. Bij het berg afgaan en remmen op de motor bleef de versnelling uit z’n 2 schieten.

Teruggekomen in Nederland besloten we, in overleg met OL, ook de gearbox te laten reviseren. De motor lag er immers toch uit en dan kwam de box toch al los. Aangezien de kennis over Amerikaanse 3 speed gearboxes ook niet echt dik gezaaid is besloten we te kijken naar een bedrijf dat enkel en alleen versnellingsbakken reviseert. Via, via kwamen we uit bij Harrie Martens in Limmen (HML). Hadden we maar nooit…

Tijdens een telefoontje met Harrie van HML sprak ik m’n zorg uit over het feit dat hij eigenlijk alleen Citroën versnellingsbakken deed en dit een Amerikaanse was en hij antwoordde dat hij de expert was en een versnellingsbak een versnellingsbak was. Het zou echt goed komen. Hij zou ‘m eerst moeten openen om een prijs te kunnen maken, maar het was sowieso 400 euro om ‘m open te maken en een diagnose te stelen. Al snel bleek welke onderdelen er nodig waren en wij zouden zorgen dat die er kwamen. Meerdere vragen om een uiteindelijke prijs werden weggewimpeld met dat het wel goed kwam.

Toen de bak uiteindelijk klaar was kreeg ik te horen dat de totale schade 1500 euro was! Dit was absoluut niet de bedoeling. Voor iets meer had ik een complete gereviseerde uit Amerika kunnen laten komen! Mijn telefonisch protest werd beantwoord met ’n kleine korting en de melding dat ik maar moest zorgen dat ik het bedrag cash aftikte en dat ik anders de box echt niet mee zou krijgen.

In Limmen aangekomen bleek de bak er erg goed uit te zien. Volledig schoongemaakt en in de verf gezet. Mijn humeur kroop weer een beetje uit het dal.

De mannen van OL waren zo aardig om de box er weer in te bouwen en goed gehumeurd deden we een proefrit. Hij schakelde redelijk en dat zou waarschijnlijk nog verbeteren als één en ander op elkaar ingesleten zou zijn. Een volgende rit zou vanuit Bilthoven naar Emmen zijn en terug. De heenweg ging prima, maar op de terugweg, vlak bij huis begon de auto sterk te schudden en wilde helemaal niet meer schakelen. Snel aan de kant zetten en de auto stoppen was op dat moment de enige oplossing. Gelukkig waren we vlakbij het restaurant Vroeg in Bunnik en konden we eerst maar eens gaan eten en denken over een vervolg. Tijdens de uitstekende maaltijd besloten we de TB te starten en desnoods schuddend en wel de laatste 10km af te leggen. Na het starten bleek de gearbox eigenlijk weer redelijk normaal te schakelen en het schudden was slechts nog een licht trillen.

Thuis aangekomen zetten we de TB in de garage en gauw de deuren dicht. Even de zoveelste teleurstelling verwerken. Daags erna kropen we onder de auto om te kijken of er een diagnose te stellen viel. Al snel bleek de driveshaft zeker een halve centimeter op en neer te bewegen. We besloten de driveshaft en yoke los te halen. Onze mond viel open toen we zagen hoe de yoke er uit zag:

Deze bleek eenzijdig  (niet rondom dus) ingesleten te zijn. Aan de ene kant (bovenkant in het plaatje) bleek de shaft helemaal niet ingesleten, aan de andere kant zeker één millimeter over een lengte van zo’n 4 centimeter. Ik heb het aan heel veel techneuten laten zien en niemand, ook mensen met 40 jaar oldtimer ervaring, had ooit zoiets gezien. Heb ik weer…

Aangezien HML de box verzegeld had konden we ‘m niet ongestraft openen. We hebben toen een testopstelling gemaakt waarbij we op de ingaande as een boormachine hebben gemonteerd. Bij het laten draaien bleek de uitgaande as volledig uit het midden te draaien.

Met tegenzin HML gebeld. Hij begon meteen te zeggen dat het niet aan hem lag, maar dat het echt moest liggen aan degene die de box terug had gehangen. Die hadden waarschijnlijk de yoke er ongesmeerd in gestoken. Hij wilde ernaar kijken en oplossen, maar dat ging me zo’n 300 euro kosten. Tja.. Nu had ik niks. De gearbox dus maar weer afgeleverd in Limmen.

Na een paar dagen belde Harrie met de mededeling dat de uitgaande as blijkbaar een knal had gehad en dat ie zeker 0,8 mm krom was. Hij had het terug kunnen brengen tot 0,2 en de boel weer in elkaar gezet. Ik kon hem op komen halen, maar of ik dan wel ff 600 euro zwart af wilde tikken, want anders kreeg ik ‘m niet mee. Waar heb ik dat eerder gehoord. Inmiddels hadden we met zeer veel moeite een nieuwe yoke gevonden.. Die dingen gaan namelijk nooit stuk.. huh huh..

Thuisgekomen de box weer in de testopstelling gehangen en de as wiebelde inderdaad nog wel, maar minder. We besloten de boel maar weer op z’n plek te hangen. De mannen bij OL waren bereid om even te kijken of wij ons werk wel goed hadden gedaan. We mochten complimenten in ontvangst nemen; we hadden het top gedaan. Als alle garagebedrijven toch eens handelden als OldtimerLand!

Het blijkt dan toch erg lastig de boel weer te vertrouwen. Bij elke test leek ik wel weer iets te voelen. Het viel me op dat bij het volledig tot stilstand komen in z’n 2e versnelling de versnellingspook heel slecht in beweging wilde komen. Als je de koppeling dan even op liet komen sprong hij bijna vanzelf weer in het gareel. Volgens HML werd dat beter naarmate de boel op elkaar ingesleten zou raken.

Na elke testrit bleef ik onder de auto duiken omdat ik niets meer vertrouwde, maar alles leek in orde.

Leek… Want bij een wat langere rit gebeurde exact hetzelfde als de vorige keer. De TB schudde als een gek en schakelen ging moeilijk tot niet.

Bij controle bleek inderdaad de yoke weer exact hetzelfde afgesleten… Op dat moment stond ik op het punt om de hele TB te koop te zetten.

Na een aantal dagen in zelfmedelijden te hebben doorgebracht heb ik toch de gearbox maar weer gedemonteerd. De testopstelling wees uit dat de uitgaande as minimaal net zo uit het midden was als de vorige keer. HML had er dus helemaal niks aan gedaan! Dit keer besloot ik de zegels van HML te breken en zelf op zoek te gaan naar een oorzaak. De groeten met die Harrie.

Om ervoor te zorgen dat ik een getuige had bij het openen van de gearbox had ik een vriend gevraagd mee te kijken. Hij heeft erg veel ervaring met oldtimers in all shapes en sizes, maar wat hij nu zag verbaasde ook hem.

Na het aftappen van de olie, die van helder geel nu al bijna zwart was, en het openen van het zijdeksel keken we op het lager van de achteras. Daar bleek een borgring te missen. Het gemis van deze ring zorgde ervoor dat bij het remmen het gehele gewicht van de achteras naar voren schoof en de synchromesh vast perste op het glijvlak. Dit zorgde er dus voor dat de versnelling vast zat na het remmen!

Na het losmaken van het staartstuk kon de uitgaande as onder de loep worden genomen. Deze bleek niet gewoon krom, zoals door HML gesteld, maar hij had er een S-bocht van gemaakt. Hierdoor werd de yoke dus eenzijdig tegen de kant geperst, waardoor je dus niet rondom, maar aan 1 kant een slijtspoor krijgt. De reden dat, net na de 2e poging tot revisie, de uitslag van de uitgaande as minder leek, was omdat het glijlager achterin, de as een beetje naar het midden duwde totdat deze al na enige kilometers geheel versleten was.



Waarschijnlijk heeft HML bij het afhalen van de oude lagers en/of het op persen van de nieuwe lagers iets fout gedaan. De as was immers recht toen ik hem aanleverde.

Omdat die hagelnieuwe kogellagers ook al helemaal versleten bleken en de olie dus erg zwart was, besloten we ook die olie eens nader te bekijken. Uit een hoekje in het staartstuk haalde we een beetje residu. Dit smeerde we op een schoon stuk papier en bespoten het met remmenreiniger. Onze mond viel open toen we, nadat de olie was opgelost, glaspareltjes over hielden. De Limmense LdB had, na het stralen van de behuizing, de boel niet goed schoongemaakt!! En dat noemt zich specialist!!

Ik besloot onze Harrie te confronteren met onze bevindingen. Hij schoot meteen in de verdediging: aan hem kon het niet liggen en hoe durfde ik meteen naar hem te wijzen… Dat terwijl hij zelf wel meteen klaar staat om naar een ander te wijzen. Ik stelde voor om op de een of ander manier, eventueel via zijn verzekering eea te regelen. Hij bleek voor geen enkele rede vatbaar. Helaas bleek, omdat hij geen lid van de Bovag is, ook mijn rechtsbijstand van de Univé hier niets aan te willen doen. Hoe ik daarover denk laat zich raden.

Goed.. Uithuilen en opnieuw beginnen. De as is onbruikbaar. Krom is nog te repareren, maar een S-bocht echt niet meer. Een heleboel delen zijn versleten. Er moet wéér een nieuwe yoke komen, etc, etc. In een vlaag van wanhoop typte ik het partnumber van mijn versnellingsbak in op e-bay en eindelijk leken de auto-goden met mij. Het klinkt te mooi om waar te zijn, maar er stond er één te koop voor 200 dollar! De eerdergenoemde vriend doet veel handel met onderdelen vanuit Amerika, dus ik vroeg hem te regelen dat het apparaat naar Nederland kwam. Zoals te verwachten: 200 dollar aanschaf, 470 dollar vervoerskosten. Maar ja, ik heb er een!

In de advertentie had gestaan dat de bak goedwerkend onder de auto vandaan was gekomen en vervangen was door een automaat. Dat zou wel kunnen, maar daarna was er slordig mee omgegaan. Bij het voorzichtig draaien van de as hoorde je het knarsen van zand. Dan maar open maken en kijken wat we tegen zouden komen.



De binnenkant zag er gelukkig erg netjes uit, maar inderdaad veel zand. De bak bleek op z’n neus in het zand te hebben gestaan en daarna had het zand zich verspreid tijdens het vervoer vanuit de US. Er zat niks anders op dan de boel te reviseren. Maar door het verlies van veel pecunia en genezen van de zogenaamde experts, wilde ik het nu zelf doen. Veel slechter dan HML kon ik het niet doen. Misschien een beetje overmoedig, maar samen met die vriend moest het zeker lukken.

Na het bekijken van een aantal filmpjes op Youtube en het uitzoeken van de beste onderdelen uit de 2 bakken besloten we te gaan bouwen. Met het handboek en de exploded view van de box in de hand moet ik zeggen dat het veel simpeler bleek dan ik ooit had durven dromen. Als je maar logisch blijft denken, geen haast hebt en precies te werk gaat is het écht heel goed zelf te doen. Ik vraag me achteraf af hoe een “expert” er zo’n zooitje van heeft kunnen maken en er zoveel geld voor durft te vragen. De bak heeft écht nog nooit zo fijn geschakeld en ziet er top uit!



Mocht je dus bijvoorbeeld toe zijn aan het vervangen van de synchromesh van je 3-speed, denk er dan over na of je dat niet gewoon zelf wil doen. Het had mij in ieder geval 2000 euro gescheeld en dat is nog exclusief onderdelen! Mocht je toch beslissen het te laten doen, ga dan in ieder geval NOOIT naar HML in Limmen!🤬

Inhoudsopgave